154 rocznica Powstania Styczniowego

• Tweet
• Pin It

W styczniu 154 lata temu rozpoczął się kolejny zbrojny zryw narodu polskiego, który nazwany został Powstaniem Styczniowym. Był największym wysiłkiem tego stulecia w całej Europie, mającym doprowadzić do odzyskania niepodległości. Powstanie Styczniowe trwało 29 miesięcy, najdłużej ze wszystkich powstań narodowych i przyniosło mimo niekorzystnego stosunku sił walczących najmniej strat stronie polskiej, bowiem walki prowadzono systemem partyzanckim.

Pierwsza faza Powstania Styczniowego realizowana była zgodnie z tzw. planem Padlewskiego. Zygmunt Padlewski był jednym z głównych inspiratorów wybuchu Powstania Styczniowego, a od stycznia 1863 roku  naczelnikiem miasta Warszawy i guberni płockiej. Celem jego planu było opanowanie miasta gubernialnego Płocka, które miało być siedzibą powstańczą na najbliższe tygodnie walki. To właśnie Płock miał się stać przyczółkiem dla walki o odzyskanie niepodległości, a z racji swojego położenia, punktem zbornym dla ataku powstańczego na Warszawę. Plan rozpoczęcia działań militarnych na teren płocki omówiono na zjeździe naczelników powiatowych i dowódców jednostek bojowych 21.01.1863 roku w Drozdowie gm. Raciąż. Z cukrowni Izabelin w Glinojecku w tym czasie wyruszyło pod Płock 260 osób.
5 maja 1863 r. doszło pod Rydzewem do walki oddziału (72 żołnierzy) dowodzonego przez Tomasza Kolbe z wojskami rosyjskimi (600 żołnierzy piechoty i 250 kawalerzystów). Kolbe z 17 powstańcami przez dwie i pół godziny osłaniał odwrót. Z tej grupy polegli wszyscy powstańcy z wyjątkiem ciężko rannego Józefa Trębickiego.
Tomasz Kolbe, legendarny dowódca i naczelnik powstańczy w powiecie przasnyskim, jako ostatni z grupy osłonowej, wielokrotnie ranny, popełnił samobójstwo.
Wałujew – dowódca oddziałów rosyjskich, doceniając odwagę przeciwnika, nakazał miejscowej ludności godnie go pochować, co diametralnie różniło się od zwyczajowego postępowania Rosjan z poległymi przeciwnikami. Tomasz Kolbe spoczywa na cmentarzu parafialnym w Unierzyżu

W Uniecku na cmentarzu znajduje się mogiła zbiorowa, w której pochowano powstańców z oddziału Kazimierza Wolskiego, byłego żołnierza Garibaldiego. Liczący ok. 100 powstańców oddział został 28 stycznia 1863 r. osaczony w Uniecku przez kolumnę płk. Sierzputowskiego.

W Kuczborku, gm. Kuczbork Osada pochowany został Marian Zarembski z Glinojecka. Poległ po Kuczborkiem 12 lipca 1863 r. Był powstańcem z oddziału Stanisława Zgliczyńskiego.
W aktach stanu cywilnego parafii Dziektarzewo z 1863 roku wpisano jednoczesny (19 sierpnia, o jednej godzinie) zgon 13 mężczyzn, którzy zginęli w bitwie w Rybitwach. Zapis ten jest charakterystyczny dla okresu powstania styczniowego.
W Sulerzyżu pochowanych jest na cmentarzu parafialnym 12 powstańców poległych pod Rydzewem 8 września 1863 r.

Wielu ludzi Kościoła słowem i czynem poparło Powstanie Styczniowe 1863 roku. W diecezji płockiej zrobił tak między innymi ks. Augustyn Krużmanowski, proboszcz z Glinojecka, który udzielił błogosławieństwa oddziałowi powstańczemu pod dowództwem płk. Kazimierza Wolskiego. Został za to aresztowany i skazany na 10 lat zesłania na Syberię. Również ks. Adam Kosiński, proboszcz z Uniecka, odbierał przysięgę i udzielał posług religijnych powstańcom, za co też został aresztowany.

Na terenie gminy Glinojeck znajduje się kapliczka usytuowana we wsi szlacheckiej Ogonowo, na pograniczu z powiatem płońskim i wsią parafialną Dziektarzewo. W kapliczce umieszczona jest figura Matki Bożej Bolesnej z ok. połowy XVI wieku, która pochodzi z kościoła w Dziektarzewie.
Nie ma pewności, co do daty wystawienia kapliczki. Mówi się o II połowie XIX stulecia lub początku XX. Jedno jest pewne: jest ona poświęcona pamięci powstańców styczniowych 1863 roku.

Więcej informacji:
https://glinojeck.info/historia-sprzed-150-lat/
https://glinojeck.info/piknik-patriotyczny-w-dziektarzewie/

Źródło:
 Dzieje 1863 r. Tom I. 5 http://bc.pollub.pl/dlibra/plain-content?id=356
 http://www.gminababoszewo.pl/index2.php?zm=gmina&sz=zabytki&w=kapliczka&pm=zabytki
 http://www.polskaniezwykla.pl/web/place/42955,ogonowo-kapliczka-powstancza.html

• Tweet
• Pin It