W 2020 przypada 76 rocznica Powstania Warszawskiego. W tym dniu Redakcja Glinojeck.info chce przypomnieć informacje i życiorysy łączące to wydarzenie z naszym miastem.
Powstanie Warszawskie – było to rozpoczęte 1 sierpnia 1944 wystąpienie zbrojne przeciwko wojskom niemieckim. Zorganizowane zostało przez Armię Krajową w ramach akcji „Burza”. Wymierzone militarnie przeciw Niemcom, a politycznie przeciw Związkowi Radzieckiemu. Powstańcy przez 63 dni prowadzili samotną walkę z przeważającymi siłami niemieckimi. Powstanie zakończyła kapitulacja oddziałów powstańczych 3 października 1944.
Straty wojsk polskich wyniosły ok.16 tys. zabitych i zaginionych, 20 tys. rannych i 15 tys. wziętych do niewoli. W wyniku nalotów, ostrzału artyleryjskiego, ciężkich warunków bytowych oraz masakr urządzanych przez oddziały niemieckie zginęło od 150 tys. do 200 tys. cywilnych mieszkańców stolicy. Na skutek walk powstańczych oraz systematycznego wyburzania miasta przez Niemców uległa zniszczeniu większość zabudowy lewobrzeżnej Warszawy, w tym setki bezcennych zabytków oraz obiektów o dużej wartości kulturalnej i duchowej.
W walkach brali udział m. in. urodzeni w Glinojecku:
Irena Gliszewska (z d. Wacek) pseudonim Irys – sanitariuszka. Urodziła się w Glinojecku powiat Ciechanów 25 maja 1923 roku W konspiracji w Armii Krajowej – Grupa „Północ” – zgrupowanie Róg – 104 kompania Związku Syndykalistów Polskich. Jej szlak bojowy podczas powstania to: Stare Miasto – kanały – Śródmieście – Powiśle – Śródmieście. Zmarła w Gdańsku w 2009r.
Stanisław Rutkowski s. Stanisława, pseudonim Dyzio. Najstarszy syn organisty Stanisława Rutkowskiego który pracował w parafii Glinojeck podczas okupacji. Ukończył szkołę muzyczną. Żołnierz Armii Krajowej. Wraz ze swoim ojcem organizował w Glinojecku komórki AK. Zginął w powstaniu warszawskim 2 sierpnia 1944roku przy ul. Rakowieckiej 61. Matka Zofia. Rodzeństwo: Leonard, Grażyna, Zofia, Aleksander, Marian i Henryk.
Władysław Miładowski pseudonim Haliński urodził się 15 października1903roku w Glinojecku powiat Ciechanów jako syn Bolesława Piotra i Heleny Bronisławy z Komorowskich. W 1934 roku w stopniu podporucznika rezerwy kawalerii podlegał P.K.U. Warszawa M.III; z przydziałem mobilizacyjnym do 1 pułku szwoleżerów w Warszawie.
W konspiracji w Armii Krajowej był od 1939 – Grupa „Północ” – zgrupowanie Leśnik – Jego szlak bojowy podczas powstania to: Wola – Muranów – Stare Miasto – PWPW. Poległ 25.sierpnia 1944roku, w czasie obrony PWPW przy ul. Sanguszki 1.
Witold de Nisau pseudonim Prus urodził się 1924-08-26 w Krakowie. Syn Bohdana de Nisau i Marii z domu Vetulani. Służył w Armii Krajowej – zgrupowanie „Leśnik” – 2. kompania. Został ranny 26.08.1944 r. podczas ostatnich walk o PWPW. Po Powstaniu trfił do niewoli niemieckiej. Zmarł 1998-12-23, został pochowany na Warszwskich Powązkach.
Jego ojciec, Bohdan de Nisau urodził się w Glinojecku w 1896, był działaczem lewicowym i chemikiem. Ojciec Bohdana pracował w Cukrowni „IZABELIN”. W latach pierwszej wojny światowej wstąpił do PPS-Frakcji Rewolucyjnej i Polskiej Organizacji Wojskowej (POW) w Glinojecku. W r. 1918 został komendantem obwodu mławskiego POW. W listopadzie 1918 brał udział w rozbrajaniu Niemców. Został następnie «okręgowcem» PPS na okręg ciechanowski. Wiosną 1919 wyjechał do Warszawy.
Matka Witolda, Maria Vetulani de Nisau (1898-1944) była organizatorką ruchu harcerskiego, działaczką POW, uczestniczką walk o Lwów w latach 1918–1919, w czasie okupacji i Powstania Warszawskiego członkinią Armii Krajowej, łączniczką w zgrupowaniu „Leśnik”. Odniosła rany w obronie budynku PWPW, została zamordowana w szpitalu przy ul. Długiej 7 przez Niemców podczas likwidacji powstańczych szpitali po zajęciu Starego Miasta 02.09.1944
Chwała Bohaterom!
Źródło:
Muzeum Powstania Warszawskiego – baza uczestników Powstania Warszawskiego