Bitwa Warszawska trwała od 12 do 25 sierpnia. Według zachodnich historyków uznana jest za osiemnastą,przełomową bitwę w historii świata (zatrzymanie ekspansji bolszewickiej na Polskę i Europę), Toczyła się na rozległym obszarze – od Włodawy nad Bugiem po Działdowo. Do jednego z mało znanych, ale znaczących epizodów zmagań z wojskami sowieckimi, które dotarły na północne Mazowsze, należą walki w okolicach Glinojecka.
VIII brygada kawalerii, która była w Drozdowie, otrzymała rozkaz skręcenia na Glinojeck i posuwania się w kierunku północno-wschodnim jako kolumna lewa, na równej wysokości z piechotą wchodzącą w skład18 dywizji. Brygada zajęła Glinojeck 14 sierpnia o godz. 17, po krótkiej walce. Zostało wziętych 513 jeńców i 40 karabinów.Pracownicy cukrowni Izabelin postanowili własnymi środkami utrzymać w budynkach fabryki szpital polowyna l0 łóżek.
Późnym wieczorem, gdy lewe skrzydło 18 dywizji piechoty znalazło się w Młocku, VIII brygada kawalerii była w miejscowości Sulerzyż i miała kontakt z piechotą lewego skrzydła.
W niedzielny poranek 15 sierpnia VIII Brygada Jazdy gen. Aleksandra Karnickiego wdarła się brawurowym atakiem na tyły IV Armii Rosyjskiej. Do Ciechanowa po ostrej walce z załogą, wojska nasze wkroczyły o godzinie 14-ej, zabijając 400-500 bolszewików, biorąc około 600 do niewoli i szerząc wśród bolszewików niebywałą panikę – pisał nie ukrywając dumy porucznik B. de Rosset. Kompletnie zaskoczone wojska sowieckie chciały się wycofać z miasta, ale na wszystkich drogach wjazdowych natrafiły na powstańców – informowała „Gazeta Poranna”.
W Ciechanowie znajdował się sztab sowieckiej IV Armii. Szarża naszej kawalerii wprowadziła w szeregi bolszewików olbrzymie zamieszanie. Panika wśród wroga była tak ogromna, że dowódca Szuwajew uciekł do Mławy, a jego sztabowcy aż do oddalonej o prawie 100 km Ostrołęki. Najważniejszy osiągnieciem było to, że zniszczono sztabową radiostację– jedyną, którą na północnym odcinku frontu posiadali Rosjanie. Żołnierze generała Karnickiego zdobyli dwa samochody, bydło, wiele taborów, amunicji i broni oraz materiały techniczne i ważne dokumenty wojskowe.
Dywizja kawalerii po rozbiciu brygady strzelców w rejonie Malużyna i Goszczyc wzięła około 1500 jeńców, 5 dział i 18 ciężkich karabinów maszynowych. Kawalerzyści jedną brygadą prowadzili całonocny pościg na Chotum, drugą na Glinojeck. Przez cały dzień trwały walki z mniejszymi i większymi częściami rozbitych dywizji sowieckich.
W Strzegowie znajduje się krzyż i tablica upamiętniające miejsce potyczki która miała miejsce 21 sierpnia 1920. Na cmentarzu parafialnym w Malużynie, gmina Glinojeck, znajduje się zbiorowa mogiła polskich żołnierzy poległych w bitwie pod Malużynem.
Glinojeccy żołnierze w 1920 roku
1920 roku do armii (ochotniczej) wstąpili: Jan Koperski, Antoni Józefkowicz, Wacław Bielski, Adam Murasiewicz, Wacław Drozdowski (z Zalesia).
W czerwcu 1920 roku wstąpił do WP jako ochotnik (z przydziałem do 3 Pułku Ułanów) Zygmunt Broniewski ps. Bogucki, ur. 2 października 1890 w Glinojecku-syn dyrektora cukrowni. W sierpniu 1920 roku jego pułk rozbił sowiecki batalion piechoty pod Zabłudowem.
Zobacz też:
https://glinojeck.info/cud-nad-wisla-i-wkra/
https://glinojeck.info/z-kart-historii-rok-1920/
Źródło:
Powiat ciechanowski w sierpniu 1920 roku. Dariusz Piotrowicz. Działdowo
Gazeta Cukrownicza. Warszawa, sierpień 1920 roku.
Bitwa Warszawska, t. II, Bitwa nad Wisłą 12.VII.1920 roku, ks. 1 cz. II,
TATARSKI PUŁK UŁANÓW W OBRONIE PŁOCKA PRZED BOLSZEWIKAMI W SIERPNIU 1920 r. ZAPOMNIANE PUBLIKACJE -Grzegorz Gołębiewski
Wieści Glinojecka.Henryk Bogusławski
V - ARMIA W BITWIE WARSZAWSKIEJ. Zdzisław G. Kowalski
Wikipedia wolna encyklopedia
http://www.krzewy.pl/Rozwadowski.htm